برون رفت علامه طباطبایی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی

Authors

  • محمد احمدی‌زاده دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه امام صادق(ع)
  • محمد فرقانی دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)
Abstract:

بر اساس قواعد فلسفی حکمت متعالیه، به ویژه در باب حرکت جوهری و نفس شناسی، بازگشت به زندگی دنیوی پس از مرگ امری دور از نظر است؛ از این رو، ابطال تناسخ در شبکه مفاهیم صدرایی امری آسان‌یاب خواهد بود، به ویژه زمانی که قاعده امتناع تراجع را در نظر بگیریم. اما وقتی به نصوص دینی اسلامی رجوع کنیم نوعی از بازگشت به زندگی دنیوی را می‌بینیم که غیر از تناسخ است و عموم مسلمانان، به ویژه شیعیان به آن معتقدند مانند احیاء مردگان و رجعت دسته ای از نفوس بشری در آخرالزمان که از باورهای شیعه است. در نگاه اول تبیین این اعتقاد بر اساس مبانی صدرایی و تفکیک آن از تناسخ به گونه ای که دلایل ابطال تناسخ شامل این اعتقاد نشود کار بسیار دشواری جلوه می کند اما برخی صدراییان مانند علامه طباطبایی به این مسئله پرداخته اند و به عنوان یک حکیم صدرایی ضمن حفظ مبانی فلسفی حکمت متعالیه می‌کوشند با تفکیک میان موت طبیعی و موت اخترامی این اعتقاد را تبیین و اشکال‌های وارد بر آن را رفع کند

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی

طبق مبانی حکمت متعالیه، نفس انسانی بعد از حدوث در این عالم، بنا بر استعدادی که دارد، آن به آن از فعلیّتی خارج می¬شود و فعلیّتی جدید می¬یابد و در این سیر به تجرّد می-رسد تا آنگاه که بدن را رها می¬کند و مسیر تکاملی خود را بدون بدن عنصری (دنیوی) ادامه می¬دهد. تلقّی ابتدایی این است که طبق این مبانی، بازگشت نفس به بدن دنیوی در دار دنیا امری ناممکن است؛ و مهم¬ترین دلیل آن نیز قاعده امتناع تراجع است. اما ...

full text

برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکلة رجعت در اندیشة صدرایی

طبق مبانی حکمت متعالیه، نفس انسانی بعد از حدوث در این عالم، بنا بر استعدادی که دارد، آن به آن از فعلیّتی خارج می¬شود و فعلیّتی جدید می¬یابد و در این سیر به تجرّد می-رسد تا آنگاه که بدن را رها می¬کند و مسیر تکاملی خود را بدون بدن عنصری (دنیوی) ادامه می¬دهد. تلقّی ابتدایی این است که طبق این مبانی، بازگشت نفس به بدن دنیوی در دار دنیا امری ناممکن است؛ و مهم¬ترین دلیل آن نیز قاعدة امتناع تراجع است. اما ...

full text

مساله‌گی جنسیت در اندیشه علامه طباطبایی

تفکیک «جنس» و «جنسیت» از مبنایی‌ترین انگاره‌های فمینیستی تلقی شده است. فمینیست‌ها بر این اساس، ادعای برساخت‌بودن بسیاری از ویژگی‌های زنانه را که طبیعی تلقی می‌شدند، مطرح نموده و نظریه‌های انتقادی و هنجارین خود را در راستای رفع فروتری زنان، پایه‌گذاری می‌کنند. بر این اساس، برخی برنامه‌ریزان حوزه مطالعات زنان ایران، در مورد اندیشمندانی مانند علامه طباطباییره ادعا می‌کنند که؛ چون جنسیت مسئله مدنظر...

full text

زیرساخت‌های آزادی اندیشه در اسلام از منظر علامه طباطبایی

علامه طباطبایی به عنوان یکی از اندیشمندان معاصر جهان اسلام در ترسیم هندسه معرفتی اسلام جایگاه ویژه­ای برای «آزادی اندیشه» قائل است. این پژوهش بر آن است تا هندسه معرفتی پیش­گفته را مورد بازنگری قرار داده و زیرساخت­های آزادی اندیشه را از نظر وی بیابد. بر باور علامه، آزادی اندیشه در اسلام بر دو زیرساخت «نهاد جمعی اسلام» و «فطری بودن اسلام» بنا شده است. علامه اساس اسلام را تحفظ بر اصول برشمرده، آزا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 2

pages  53- 80

publication date 2012-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023